Новости Казкенес

ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫНЫҢ ҚОҒАМДЫҚ КЕҢЕСІНІҢ КЕЗЕКТІ ОТЫРЫСЫ ӨТТІ

12 желтоқсан күні Қызылорда облысының Қоғамдық кеңесінің төрағасы Ә. Хожбановтың төрағалығымен облыстық қоғамдық кеңестің кезекті отырысы өтті. Отырысқа облыстық мәслихат хатшысы
Н. Байқадамов, Халықаралық Аралды құтқару қорының директоры
Б. Бекнияз және облыстағы, Арал ауданындағы қор өкілдері, Арал аудандық Қоғамдық кеңесінің төрағасы А. Жоланов күн тәртібіндегі сұрақтарға қатысы бар облыстық басқарма басшылары мен мамандары, су шаруашылығының ардагерлері, қоғамдық бірлестіктер басшылары, бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері қатысты.
Негізгі мәселе бойынша облыстық қоғамдық кеңестің «Ауыл шаруашылығы, табиғатты пайдалану және ауылдық аймақтарды дамыту мәселелері жөніндегі» комиссия төрағасы Б. Нұрхожаев баяндама жасады.
Баяндамада облысымыздың бүгінгі күнге үлкен проблемасы болып тұрған Арал теңізінің солтүстік бөлігін сақтау жобасы бойынша Дүниежүзілік Банк грантынан дайындалатын жобаға бөлінетін 190 млн доллар көлемінде қаржыға атқарылатын жұмыстар таныстырылды.
Жоба үш компоненттен тұрады:
Бірінші – Солтүстік Арал теңізі мен Сырдария бассейнінің су инфрақұрылымы мен гидрологиялық режимін жақсарту.
Екінші компонентте Қызылорда облысының экономикалық, әлеуметтік және экологиялық әлеуетін арттыруға бағытталған бірқатар жобалар қамтылған.
Ал, үшінші компонент су ресурстарын тиімді басқару, техникалық және институционалдық даму бағдарламаларын дайындауды қамтиды.
Осы жобаның бірінші компонентімен таныстырып, ондағы ұсынылып отырған үш жобаның әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктерін талдап көрсетті.
Сондай-ақ, осы жобаның екінші компонентінде ұсынылып отырған жобалардың тиімділігі бойынша жүргізілген сараптамамен таныстырып, бұл жобалардың ашық түрде аудандарда талқыланып, ондағы тиімді жобаларды жинақтап, облыстық жұмыс тобында қарап, бекіту ұсынылды.
Ал Сырдария суын реттеу, субсидиялау, су шаруашылығы мәселелері бойынша су шаруашылығын үйлестіру кеңесінің құрамына қоғам белсенділерін енгізу, каналдар бойынша шаруашылықтарға су бөлуді реттеу, күріш егісінің көлемін сақтау, су мамандарын дайындауға арнайы грант бөлу, қашыртқы суларды пайдалану мәселесін шешу жөнінде ұсыныстар айтылды.
Облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының басшысы - М. Құрманбаев Қызылорда облысының су шаруашылығын даму перспективалары жайлы, облыстық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасының басшысы -
Т. Дүйсебаев егін шаруашылығы, субсидиялау мәселелері бойынша, ал «Қазсушар» РМК Қызылорда филиалы директорының орынбасары -
Ж. Ерназаров суды реттеу, жеткізу, бөлу мәселелері бойынша басқармалар тарапынан атқарылып жатқан жұмыстар туралы хабарламаларын жасап, қоғамдық кеңес мүшелері тарапынан қойылған сұрақтарға жауаптарын берді.
Талқылау барысында «Халықаралық Аралды құтқару қорының Қазақстан Республикасындағы атқару дирекциясы» қоғамдық қорының директоры Б. Бекнияз екінші компонент бойынша Қызылорда облысының тұрақты экономикалық, әлеуметтік, экологиялық ахуалын қолдау жобаларына 60 млн доллар қаржы қаралса, ол бойынша ұсынылған
28 жоба әлі бекітілмегенін, әлі де тиімді жобалар болса сараптамадан өткізіліп облыстық жұмыс тобында келісіліп барып ұсынылу керектігін айтты.
Қоғамдық кеңес тарапынан қор офисін Қызылорда қаласына көшіру ұсынысын да қолдайтынын, бұл мәселе бойынша бұрын да қор тарапынан ұсыныс беріліп, шешілмей келе жатқанын хабарлады.
Су шаруашылығының ардагері Ж. Бегеш - бұл мәселеде ең бастысы Қызылорда облысына келетін суды реттеу, ал ол су бізге Тәжікстан, Өзбекстан, Қырғызстан арқылы келетіндіктен, төрт ел Президенттері келісімімен шешілу керектігін, су шаруашылығының ардагері
С. Жұбатырұлы жоба бойынша ұсынылып отқан бір деңгейлі нұсқа дұрыс, бірақ Қамбаш көлінің экологиялық жағдайын бұзуға жол бермеу керектігін, сол сияқты облыстағы күріш егісінің көлемін бұрынғы деңгейден асырмау қажеттігіне тоқталды.
Ы. Жақаев атындағы Қазақ күріш шаруашылығы ҒЗИ білім тарату орталығының басшысы Ж. Байманов - күріш егу тек азықтық дақыл өсіру ғана емес, егістік жердің тұздылығын азайтатын әдіс. Дегенмен суды үнемдеу бағытында ірі шаруашылықтарда су маманы болғанымен жекешелендірілген майда шаруашылықтарда су мамандары жоқ. Сондықтан ауыл әкімдіктерінде су маманы болу керектігін ұсынды.
Қоғамдық кеңес мүшелері Е.Өмірсеріков, Л.Бақтыбаева, С.Мұстафа, С.Бихожаевалар: - су шығының азайту, каналдардан шаруашылықтарға су бөлуді реттеу, 2-ші компонент бойынша ұсынылатын жобаларды облыстық жұмысшы тобында қаралып бекітілуін шешу, ұсынылған жобаларда жұмыс орындарының ашылуына назар аудару, дайындалған жобалық-сметалық құжаттардың қаржылық мәселесін қадағалау туралы ұсыныс - пікірлерін білдірді.
Қоғамдық кеңес мүшесі, су маманы, ғылым докторы С. Тәуіпбаев
- облысқа көлдерге жіберу үшін бөлінген экологиялық суды тиімді пайдалану;
- күріш егуде сегіз танапты ауыспалы егіс жүйесін қайта қарау қажеттігі;
- облыстық су шаруашылығы мекемесі жанындағы жобалау құрылымын институт деңгейіне көтеру;
- Арал теңізіне жіберілетін су лимитін ел Президенттері деңгейінде қарап келісу қажеттігін ұсынды.
Қоғамдық кеңес талқылау барысында айтылған ұсыныстарды жинақтап тиісті органдарға ұсынуға келісті.
Күн тәртібіндегі екінші мәселе бойынша Қоғамдық кеңес төрағасы
Ә.Хожбанов қоғамдық кеңес хатшысына Сейітқали Әлибек Төлегенұлының кандидатурасын ұсынып, бірауыздан келісілді.