Атырау облыстық Қоғамдық кеңесінің кезекті отырысы өтті

---

2023 жылдың 16 наурызында  Қазақстан Республикасының 2015 жылғы  2 қарашадағы "Қоғамдық кеңестер туралы" Заңына және кеңестің 2023 жылға арналған жұмыс жоспарына сәйкес  кезекті отырысы "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер сапасын арттыру мәселелері туралы" тақырыбына арналды. Кеңес отырысын төраға М.Ізбасов ашып, жүргізді.

         Кеңеске облыс әкімі аппараты басшысының орынбасары М.Абуов,  Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Атырау облысы бойынша департаменті, Әділет департаменті,   облыстық Білім беру басқармасы, Ауыл шаруашылығы басқармасы, облыстық ішкі істер департаментінің көші-қон қызметі басқармасының басшылары, қалалық әкімдіктің дербес бөлім басшылары, БАҚ өкілдері қатысты. 

Кеңестің "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы Қоғамдық бақылау, құқық қорғау мәселелері" жөніндегі комиссиясының төрағасы А.Иманғалиев алдын ала жүргізілген, мемлекеттік мекемелердің халыққа қызмет көрсетуі бойынша зерделенген жұмыстарының қорытындысымен таныстырды. 

Атырау облысының жергілікті атқарушы органдар тарапынан көрсетілетін қызметтер саны-171, "Азаматтарға арналған үкімет" тарапынан 700- ден астам халыққа қызметтер көрсетіледі. Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін төмендету және алдын алудың бірден бір жолы мемлекеттік қызметтерді электрондық форматқа көшіру. Электрондық қызметтер ұсыну бағытында 2022  жылдың қорытындысымен Қазақстан Республикасы 193 мемлекеттің ішінде 28 орында екен. 2022 жылы Атырау облысы әкімдігіне қарасты жергілікті атқарушы органдар тарапынан 5 миллионға жуық қызмет көрсетілген.

Кеңес  мүшелері осы қызметтер ішінен қоғам тарапынан шағымдар мен сыбайлас жемқорлық тәуекелдері бар қызметтерге зерделеу жүргізді.

Жер қатынастары мәселелеріне қатысты қызметтер бойынша:

1) Қазіргі уақытта Жер кадастрына қатысты мемлекеттік қызметтердің барлығында дерлік қиындықтар бар. Себебі, мемлекеттік жер кадастрының автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде орын алған ақаулар қызметтерді алуға кедергі келтіріп, тұтынушылардың өз құқықтарын толық пайдалануға мүмкіндік бермей отыр. Аталған мәселе сыбайлас жемқорлық тәуекелін арттырады.

2) Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуге шешім беру.

Атырау қаласында балалар ойын алаңы болмаса да, түнгі мезгілде жұмыс жасайтын тамақтану, ойын-сауық нысандары орналасқан көп қабатты тұрғын үй аулалары бар. Аталған нысандар құрылысын бастар уақытта ол жерлер негізі қандай мақсатқа арналды, ол жерлердің нысаналық мақсатын өзгерту барысында тұрғындардың қауіпсіздігі, қоғамдық тыныштық мәселесі неге ойластырылмады, әлде бизнес өкілдерінің мүддесіне шешім қабылданды ма? – деген сұрақ  кеңес мүшелерін де, тұрғындарды да мазалайды. Аталған жайт мемлекеттік қызмет көрсету барысында сыбайластық тәуекелдерінің бар екендігінің айқын дәлелі.

3) Елді мекен шегінде объектілер салу үшін жер учаскелерін беру.

Халықпен сұхбаттасу және әлеуметтік желі беттеріне мониторинг жүргізу нәтижесінде  қызмет түрін көрсету барысында көлеңкелі тұстары бар екендігін байқалды.  Халықты ақпараттандыру, арнайы түсіндіру жұмыстары жеткіліксіз. 

4) Сауда-саттықты (аукциондарды) өткізуді талап етпейтін мемлекет меншігіндегі жер учаскелеріне құқықтарды алу.

Қосалқы шаруашылыққа арналған, жапсарлас орналасқан жертелімдеріне және т.б. сауда-саттықты талап етпейтін жер учаскелеріне құқықтар алу мақсатында жүзеге асырылады. Алайда аталған қызмет түрін пайдалана отырып жер учаскесіне құқықты иеленіп, кейін ол жерді жеке тұрғын үй құрылысына пайдалану фактілері де кездеседі. Мысалы: Қазіргі уақытта жер телімі  2006 жылы жеке тұрғын үй құрылысын салу үшін жер учаскесін алуға кезекке тіркелген азаматтарға берілуде. 2015 жылы кезекке тіркелген азамат жер телімін алу үшін қазіргі қарқынды ескерсек 10 жылдан астам уақыт қажеттігі анық, 2033 жылға дейін кезек күтеді. Сол себепті аталған қызмет түрін пайдаланып жер учаскесін алып, жеке тұрғын үй құрылысын салады. Кейін тұрғын үйдің құжаттарын заңдастыру туралы сотқа өтінім береді. Сот шешімі өтініш иесінің мүддесіне шешіліп, жер қатынастары бөлімдерін жерді заңдастыруға мәжбүрлейді. Бұл тұста да заңды айналып өту, сыбайлас жемқорлықтың көріністері бар.

Білім беру саласы бойынша:

5) Мектепке дейінгі ұйымдарға құжаттарды қабылдау және балаларды қабылдау.

Аталған қызмет түрі indigo-atyrau сайты арқылы жүргізіледі. Электрондық форматта, бәрі ашық дегінімізбен, балаларды мектепке дейінгі ұйымдарға орналастыру бойынша заңсыз негізде ақылы қызмет көрсететін азаматтар бар.Ақпарат беттерінде мәселе бірнеше мәрте көтерілгенімен, әлі күнге шешімін тапқан жоқ.

Қоғамның наразылығына жиі ұшырайтын келесі бір мәселе шетелдік азаматтарды жұмысқа тарту. Осы бағытта облыс әкімдігі тарапынан       2 мемлекеттік қызмет түрі көрсетіледі. 

6) Өз бетінше жұмысқа орналасуы үшін шетелдікке немесе азаматтығы жоқ адамға біліктілігінің сәйкестігі туралы анықтама беру немесе ұзарту.

Аталған қызмет түрі бойынша шетел азаматтарына Қазақстан тұрғындары үйіне аспазшы, бағбан және үй шаруашылығын жүргізуге рұқсат беріледі. Алайда, рұқсат құжаттарындағы шектеуге қарамастан шетел азаматтарын коммерциялық бағыттағы жұмыстарға, көп жағдайда құрылыс жұмыстарына тарту фактілері көп кездеседі. Салдарынан арнайы мамандандырылмаған жұмысшыларды тарту құрылыс сапасын төмендетіп ғана қоймай, Шетелдік жұмыс күшін тартушы мекеме бюджетке төлеуі тиіс 250 АЕК дейінгі салықтан да жалтарып отыр. Қазіргі уақытта осы мақсатта Атырау облысында 37 мыңға жуық шетел азаматтары тіркелген.

7) Жұмыс берушілерге шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсат беру немесе ұзарту.

Шетелден арнайы тартылған мамандар мен жергілікті мамандардың еңбекақысындағы айырмашылық Атыраулықтар тарапынан көптен бері айтылып жүрген мәселе. Бірнеше мәрте қоғамдық шиеленістерге де ұласқан кездері болды. Еңбекақыдағы айырмашылықты жұмыс берушілер көп жағдайда шетелдік маманның білімі мен біліктілігінің жоғарылығымен түсіндіруде. Алайда, шетелдік маманды тартуға рұқсат берер алдында, оның білімін растайтын құжаттардың (диплом, сертификаттар) заңдылығын тексеру тетігі қарастырылмаған. Сондықтан шетелдік азаматты жұмысқа тартып, көп мөлшерде еңбекақы төлеу, қаржылық пайдаға негізделген сыбайлас жемқорлық емес пе? – деген сұрақтың туындауы заңдылық.

 

Облыс әкімі аппараты басшысының орынбасары М.Абуов мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша атқарылған жұмыстар есебін баяндады.

ҚР Мемлекеттік қызмет істері Агенттігінің Атырау облысы бойынша департаментінің  мемлекеттік көрсетілетін қызмет басқармасының бас маманы А.Абсиметов  Мемлекеттік қызмет көрсету сапасы: жүйелік заң бұзушылықтар және оның алдын алу шаралары» тақырыбында баяндама жасады.ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Атырау облысы бойынша Департаменті уәкілетті орган ретінде мемлекеттік қызметтер көрсету сапасына қатысты мемлекеттік бақылау және қадағалау шараларын жүзеге асырады.

Өз кезегінде, мемлекеттік көрсетілетін қызмет саласында жүйелі түрде орын алатын заңбұзушылықтарды 5 түріне бөліп айтуға болады. 

БІРІНШІ. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің мерзімінен кешіктіру фактілеріне қатысты.

Жалпы, 2022 жылдың 12 айында мемлекеттік органдарға тексеріс жұмыстарын жүргізу барысында Стандартта көзделген мерзімінен кешіктіру 435 фактілері анықталған.

 ЕКІНШІ. Мемлекеттік қызмет көрсету тәртібінің сақталмауы фактілеріне қатысты.

2022 жылдың 12 айында мемлекеттік органдарға тексеріс жұмыстарын жүргізу барысында қызмет көрсету тәртібінің сақталмауы бойынша 357 факт анықталған.

ҮШІНШІ. Құжаттар топтамасы толық болмаса да қызмет көрсету фактілеріне қатысты.

2022 жылдың 12 айында қорытындысы бойынша мемлекеттік қызметтің стандартымен ұсынуы айқындалған құжаттар топтамасы толық болмаса да мемлекеттік көрсетілетін қызметті ұсынудың 80 фактісі анықталды.

ТӨРТІНШІ. Мемлекеттік қызмет көрсетуден негізсіз бас тарту фактілеріне қатысты.

2022 жылдың 12 айында бойынша Департментпен тексеріс жүргізу барысында мемлекеттік қызмет көрсетуден негізсіз бас тарту 14 фактісі анықталған.

БЕСІНШІ. Мемлекеттік қызметтер көрсету саласындағы жұмыскерлердің уақытылы біліктілігін арттырмауы жөнінде.

2022 жылдың 12 айында қорытындысымен Департаментпен тексеріс жүргізу барысында мемлекеттік қызметтер көрсету, мүгедектермен қарым-қатынас жасау саласындағы жұмыскерлердің біліктілігін арттырмауы туралы 36 фактілері анықталған7

 Жоғарыда аталған заңбұзушылықтар  мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыруға бағытталған жұмыстардың тиісті дәрежеде жүргізілмеуінен орын алғандығы аталды.

Кеңес мүшелерінің сауалдарына мемлекеттік орган өкілдері жауап берді.

Кеңес мүшелері М.Кулушева, Ш.Изтелеуова,  Р. Күмісқалиев, С.Ускенбаев,  пікірлерін білдірді.

Төраға  М.Ізбасов көтерілген тақырып бойынша өзекті мәселенің қозғалғанын, ұсыныс-пікірлер ескеріліп Қарар қабылданып, құзырлы мекемелерге жолданатынын, облыстық Қоғамдық кеңес өзіне берілген өкілеттіктер шегінде бақылаушы міндетін жүйелі алға қойып жұмыстар жалғасатынын айтып өтті.

Атырау облыстық Қоғамдық кеңесі